Wat is een transiënt?

Een transiënt is een kortstondige verhoging van de spanning als gevolg van een plotse verandering in de staat van een elektrische toestel of installatie. Vaak gaan transiënten gepaard met hoge mate van vervorming. Ook kunnen transiënten gepaard gaan met onbalans van de spanning, bijvoorbeeld wanneer de transiënt wordt veroorzaakt door een enkel- of dubbelfase fout.

Het verschil tussen een transiënt en overspanning is de tijdsduur: transiënten duren maximaal enkele milliseconden.

Waardoor ontstaan transiënten?

Transiënten kunnen worden veroorzaakt door natuurlijke fenomenen, zoals blikseminslagen en kortsluitingen in het middenspanningsnetwerk. Ze kunnen echter ook veroorzaakt worden door processen in de installatie zelf, zoals het schakelen van de omzetverhouding op een transformator of het inschakelen van een condensatorbank.

Wat zeggen de normen over transiënten?

Doordat transiënten een natuurlijke oorsprong kunnen hebben zijn er geen normen vanuit de netbeheerders voor transiënten. Er bestaan wél specifieke normen voor apparatuur. Zo beschrijft de ITIC curve de toegestane duur en spanningsvariatie voor ICT apparatuur. Onderstaande afbeelding laat zien dat ook in Nederland transiënten voorkomen die schadelijk kunnen zijn.

Wat is het effect van transiënten?

Transiënten beschadigen de isolatie van geleiders en kunnen condensatoren en elektronica onherstelbaar beschadigen. Condensatoren zijn erg gevoelig voor hoge spanningen. Dit komt doordat deze worden blootgesteld aan de piek van de spanning.

Bij extreem hoge spanning, zoals door blikseminslagen, kan er ook sprake zijn van overslag binnen elektronische toestellen. Hierdoor kunnen de chips op de printplaat defect raken.

Hoe kun je transiënten voorkomen?

Transiënten zijn eigenlijk niet te voorkomen. Wel zijn er maatregelen te nemen die de impact zoveel mogelijk beperken. Zo kan in de ontwerpfase worden gekozen om overspanningsbeveiliging toe te passen. Ook kan cruciale of gevoelige apparatuur achter een AC-AC omvormer worden geplaatst. Om erachter te komen of transiënten invloed hebben op uw bedrijfsprocessen kan er tijdelijk gemeten worden of kan permanente monitoring worden geïnstalleerd.

---